یادگیری چیست؟

یادگیری یعنی تغییر رفتار.

حتما بارها این تعریف را شنیده اید .  راستش را بخواهید برای من بی معنی به نظر می‌رسید.  مثلا من که باید زیست بخوانم ، چه تغییری باید در رفتارم ایجاد شود که بگویم یادگیری صورت گرفته یا نه ؟ حل کردن تمرین و تست ها می‌تواند دال بر یادگیری باشد ؟ اینکه نمره بیست بگیرم یعنی یادگرفته‌ام ؟ رفتارم در مقابل سوالات تغییر کرده ؟ 

قرار نیست خیلی تئوری و تخصصی به این تعریف و توضیح دادن ادامه دهیم ، ولی بد نیست اول یک چهارچوب از تعریف یادگیری در خاطرمان  داشته باشیم .

دکتر علی اکبر سیف در پیشگفتار ترجمه چاپ اول ویرایش چهارم کتاب به زبان اصلی(۱۹۹۳) مطالب جالبی در باره روانشناسی و خصوصا حوزه یادگیری بیان می‌کند .

علم روانشناسی هنوز به پختگی علوم‌ دیگر مانند فیزیک دست نیافته است که در هر دوره تاریخی نظریه یا مکتب فکری واحدی مورد پذیرش همه صاحب نظران و دانشمندان  آن رشته قرار داشته باشد هر نظریه بخشی از فرایند های پیچیده روانی را تبیین می‌کند. بی تردید انسان پیچیده ترین موضوع علمی و به قول  جی.مکگویگان : پیچیدگی  عظیم ذهن آدمی چنین حکایت می‌کند که احتمالا آن آخرین مرز درک علمی باشد . 

و البته که  یادگیری را در حوزه رفتار و تغییر رفتار بررسی می‌کنند چونکه بررسی یادگیری به طور مستقیم تقریبا غیر ممکن است . 

پس بجای این همه بحث و صحبت ، یک راست تعریف مان از فرایندی که به صورت کاربردی از یادگیری داریم مشخص کنیم : 

    knowledge that you get from reading and studying or knowledge from books or from experience

به طور مختصر و مفید یادگیری یعنی : کسب دانش ، فهمیدن ، یا تسلط یابی از راه تجربه یا مطالعه .

در واقع ، یادگیری عبارت است از  اطلاعاتی  که از طریق  تجربه یا مطالعه کتاب( و هر رسانه نوشتاری دیگر)  با حواس پنج‌گانه به مغز وارد می‌کنیم. ماندگاری و تاثیر ملموس آن در افکار و رفتار در بخشدهای پیش رو خواهد بود .

بدیهی  است که حواس در دریافت اطلاعات نقش اصلی را بازی می‌کنند . نکته مهم آن است که بدانیم در طول یادگیری هر تجربه یا قطعه ای از اطلاعات که می‌خواهیم به طور ارادی و آگاهانه به ذهن وارد کنیم و به خاطر بسپاریم ، هرچقدر حواس عمیق تر و طولانی تر درگیر شوند یادگیری از آن تجربه یا مطالعه عمیق و ماندگار تر خواهد بود .[ بعد تر درمورد روش های یادگیری و چند  تکنیک پیشنهادی برای دانش آموزان و دانشجویان صحبت خواهیم کرد ‌که کاربردی ترین و مفید ترین بخش خواهد بود  ]

مقدمه درباره یادگیری

ریاضی به چه دردمان می‌خورد؟

ریاضی چیست ؟ چرا باید ریاضی یاد بگیریم  ؟ ریاضی کجای زندگی به دردمان خورده ؟

احتملا همه ما از خودمان روزی این سوال را پرسیده ایم . خصوصا شب های امتحان یا پای تخته.

من نظر شخصی خودم را می‌نویسم و نمی‌دانم تا چه اندازه علمی و دقیق است ولی به گمانم دلایل و علایقی  نسبت به ریاضیات  که در ذهن دارم منطقی می‌آیند.

اول باید سراغ تعریف ریاضی بگردیم. دیکشنری Oxford Learner's Dictionary ، ریاضیات با همان Mathematics  را اینگونه تعریف کرده :

  the science of numbers and shapes.

Branches of mathematics include arithmetic, algebra, geometry, and trigonometry

 

هرچند بیشتر ترجمه عام و مفهوم ریاضیات است این تعریف ، می‌دانیم که تعریفی جهانی که همه بر سر آن توافق داشته باشند، برای ریاضیات وجود ندارد .

اما معمولا اولین چیزی که با شنیدن ریاضی برایمان تداعی می‌شود ، جمع ، تفریق ، ضرب و تقسیم و به طور خلاصه ‌، همان علم حساب و محاسبات  است . 

آری درست است خیلی دلچسب نیست برای عموم (همانطور که آناتومی برای زیست خوانان دلچسب نیست ولی لازم است ) ، حساب و کتاب کردن و عدد و رقم های گنگ و طولانی خسته کننده و ملال انگیزاند . اما حقیقت آن است که ریاضیات بسیار فراتر از این ضرب و تقسیم هایی است که در مدرسه کاری می‌کنند که ازشان متنفر بشویم . ریاضیات آدم های صبوری را که دل زده از چند ضرب و تقسیم گنگ و تو در تو آن را رها نمی‌کنند شیفتگانی به خود می‌سازد . 

ادامه دارد ...

درباره یادگیری(مقدمه)

[ یادگیری ]

خیلی ها یادگیری را هیچ وقت یاد نگرفتند و به اجبار ، هزینه سنگینی بابت یادنگرفتنِ یادگیری  پرداخت کردند . آنجا که عزت نفسشان کاهش یافت . اعتماد به نفسشان در ادامه تحصیل و رقابت علمی از بین رفت و سنگین ترین بها از نظر من ، از دست دادنِ فرصتِ یادگیری عمیق خیلی چیزها  بود . این سنگین ترین بهایی است که در زندگی ، یک نفر می‌تواند بپردازد . یادگیری که می‌توانست منجر به بهتر دیدن جهان شود . یادگیری که می‌توانست افراد را  متفاوت تر از آنچه بودند بکند .

 

سعی دارم آموخته ها و تجربیاتم  درباره یادگیری Learning رو به صورت قدم به قدم و منظم بنویسم ، هم برای خودم واضح و شفاف می‌شود مسیر یادگیری هم ممکن است مطالب مفید باشد برای دانش آموزان و دانشجویان دیگر .

 

برای مقدمه ، باید بدانیم یادگیری را  می‌توان بیشتر از جنس  مهارت دانست تا استعداد ذاتی و کمیاب ، که به عده ای خوش شانس تقدیم شده و دیگرانی محروم.

در حقیقت IQ و هوش موضوعاتی هستند که در دوران معاصر خیلی معیار های دقیق و علمی پذیرفته شده برایشان تعریف نشده و بیشتر به عنوان مفاهیم عامیانه بین عموم مردم رواج پیدا کرده اند . درحالی که خود  یادگیری از مباحث و موضوعات بسیار پربحث بوده که بسیار بررسی و آزمایش هایی درباره آن انجام شده و نظریات متنوعی هم درمورد آن وجود دارد ولی این پراکندگی نظرات و عدم یکپارچگی  به اندازه بحث های انواع  هوش و نمره IQ  و ضریب هوشی نیست . 

مهارت ها سطوح مختلفی دارن . شخصی هستند یعنی هر آدمی روش خاص و شخصی سازی شده برای انجامشان دارند و مهمتر از همه در حدود پایان ناپذیری قابل رشد و بهتر شدن هستند .

پس در قدم اول باید نگاهمان به یادگیری را تغییر بدهیم . یادگیری یک مهارت است .باید یادگرفته شود. با تمرین و تکرار بهتر شود . تثبیت شود و درنهایت به عنوان یک نگاه دائمی به زندگی و محیط ،  در ما وجود داشته باشد .

یادگیری بهانه خیلی  خوبی است برای ادامه مشتاقانه تر  زندگی و روزهای عمر  . کاش مقاومت های مان در برابر یادگیرفتن را کنار بگذاریم و با نگرش مثبت و سازنده  به سمت کسب دانش و تجربه پیش برویم .